پاسخ به این سؤالات برای اکثر افراد واضح نیست و با این حال تقریباً همه از این دستگاه های شگفت انگیز سود می برند. مبدل های حرارتی سیستم های مکانیکی هستند که می توانند گرما را بین دو سیال در حال کار انتقال دهند (توجه داشته باشید که یک سیال در مهندسی می تواند یک گاز باشد نه فقط یک مایع). این گرمای منتقل شده انرژی است که در صورت طراحی هوشمندانه می توان از آن استفاده کرد و مهندسان از این واقعیت برای تولید فناوری های شگفت انگیز استفاده می کنند. این مطلب بر روی یکی از محبوب ترین نسخه های مبدل حرارتی، مبدل حرارتی صفحه ای تمرکز خواهد کرد. این نوع مبدل در ساخت و ساز ساده، در طراحی و عملکرد آن پیچیده است، بنابراین این مطلب به خوانندگان کمک می کند تا با مبدل های حرارتی صفحه ای، نحوه کار آنها و انواع کاربردهایی که از این طراحی زیبا بهره می برند، آشنا شوند. مبدلهای حرارتی صفحهای بسیار کارآمدتر می باشند، همچنین تعمیر و سرویس دورهای آنها سادهتر بوده و نیاز به نگهداری کمی دارند؛ از این رو به یکی از پرطرفدارترین مبدلهای حرارتی در صنایع مختلف تبدیل شدهاند. به همین دلیل تصمیم داریم در این متن تمام اطلاعات لازم در مورد مبدلهای حرارتی صفحهای، انواع و کاربرد آنها را در اختیار شما قرار دهیم. مبدل های حرارتی در زمینه های مختلفی کاربرد دارند که برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه کاربردهای مبدل حرارتی مراجعه نمایید. برای یافتن پاسخ سؤالات خود در این موضوع، تا پایان با ما همراه باشید.
مبدل حرارتی صفحه ای چیست؟
یک مبدل صفحهای از یک سری صفحات موازی تشکیل شده است. این صفحات روی هم قرار گرفته و یک کانال برای جریان سیالات ایجاد میکنند. نازلهای ورودی و خروجی در گوشههای صفحات، توسط کانالهای متناوب به سیالات سرد و گرم اجازه داده تا از یک طرف با سیال داغ و در طرف دیگر با سیال سرد در تماس باشند. اندازه یک صفحه میتواند از چند سانتیمتر مربع (ضلع 100 میلیمتر در 300 میلیمتر) تا 2 یا 3 مترمربع (ضلع 1000 میلیمتر در 2500 میلیمتر) متغیر باشد. تعداد صفحات در یک مبدل منفرد از 10 تا چند صد عدد متغیر است؛ بنابراین گاهی وسعت مناطق تبادل سطحی تا هزاران مترمربع میرسد.
اگر نگاهی به تاریخچه مبدلها بیندازید؛ متوجه خواهید شد که در ابتدا مبدلهای حرارتی صفحهای (PHE) در سال 1923 میلادی توسط دکتر ریچارد سلیگمن ساخته شدند. در واقع این اختراع، تحول عظیمی در سیستمهای انتقال حرارت غیرمستقیم در گرمایش و خنکسازی سیالات به وجود آورد. به طور کلی هدف تولید مبدل حرارتی صفحهای، انتقال انرژی حرارتی بین دو سیال است، بهگونهای که سیالات با هم مخلوط نشوند. به عنوان مثال، در خط تولید کارخانهها، برای خنککردن روغن توسط آب، بدون مخلوطشدن آب و روغن، مبدلهای حرارتی صفحهای بهترین کارایی را دارند.
هدف هر مبدل حرارتی، به عبارت ساده، سردتر کردن سیال گرم و یا گرم تر کردن سیال سرد، به ویژه بدون مخلوط کردن آن ها می باشد. ممکن است خسته کننده به نظر برسد، اما هرکسی که ترمودینامیک را به خاطر می آورد، می داند که با گرما، انرژی می آید و انرژی یک کالای مهندسی است. با استفاده از مفاهیم خاصی مانند رسانایی، آنتروپی و مکانیک سیالات، این دستگاه ها می توانند گرما را از یک جریان به جریان دیگر منتقل کنند و می توانند به عنوان کندانسور، تبخیرکننده و موارد دیگر مورد استفاده قرار گیرند. مبدل حرارتی صفحه ای تنها یکی از روش های انتقال حرارت بین دو سیال است و به ویژه برای انتقال حرارت بین دو مایع مفید است.
مبدل حرارتی صفحه ای نشان داده شده در شکل 1 را بررسی کنید. صفحات آبی نشان داده شده، روکش های جلویی و انتهایی هستند که بسیاری از صفحات فلزی موجدار را به هم متصل می کنند، که با واشرهای لاستیکی مهر و موم شده اند. پیچهای سفتکننده قرمز همه چیز را کنار هم نگه میدارند و یک مهر و موم ضد آب ایجاد میکنند، و روکشها، صفحهها با دو میله نگهدارنده در بالا و پایین دستگاه در یک راستا قرار میگیرند. چهار سوراخ در سمت چپ ورودی و خروجی هر دو سیال هستند که از مخلوط شدن دو جریان در هنگام گردش در مبدل جلوگیری می کنند. صفحات مبدل حرارتی صفحه ای را می توان به راحتی به دستور اضافه یا حذف کرد، و نسبت به سایر مبدل های حرارتی معمولی مانند طرح های اعجاب انگیز پوسته و لوله فشرده تر هستند. در ادامه به جریان داخل مبدل حرارتی صفحه ای نگاه خواهیم کرد و خواهیم دید که چگونه باعث انتقال حرارت موثر می شود.
طرز کار مبدلهای حرارتی صفحهای چگونه است؟
مبدلهای حرارتی صفحهای، شامل یک سری صفحات موازی هستند که روی هم قرار گرفتهاند تا تعدادی کانال برای جریان سیالات بین آنها تشکیل شود. در واقع شیارهای راهراه روی صفحات، با ایجاد فاصلهای بین 1 تا 5 میلیمتر، سیال را در مسیری پر پیچوخم به جلو میرانند. طرز کار مبدل حرارتی صفحهای بدین صورت است که دو سیال سرد و گرم در خلاف جهت هم از نازلهایی به درون مبدل وارد شده و پس از تبادل حرارتی در بین صفحات متقارن پشتسرهم، از سوراخهای گوشه مبدل خارج میشوند.
به طور کلی، صفحات مبدل را برای افزایش آشفتگی جریان سیال، سطح تبادل حرارتی، نرخ تعمیر مبدل حرارتی و بهبود صلبیت مکانیکی مبدل، بهصورت موجدار طراحی میکنند. در این حالت، میزان انتقال حرارت بیشتر شده و در نتیجه راندمان مبدل افزایش مییابد. همچنین این صفحات را از جنس فولاد ضدزنگ، تیتانیوم و آلومینیوم میسازند تا علاوه بر رسانایی بالا در مقابل خوردگی و زنگزدگی مقاوم باشند.
برای درک نحوه عملکرد این دستگاه ها، ابتدا باید به اساسی ترین واحد مبدل حرارتی صفحه ای یا صفحات آن نگاه کنیم. شکل 2 یک صفحه معمولی را نشان می دهد که واشر لاستیکی آن متصل است. این صفحات معمولاً از فولاد، آلیاژ آلومینیوم، تیتانیوم، نیکل یا حتی مواد گرافیت ساخته می شوند و مسیرهای رسانای حرارتی بین دو سیال کار هستند. موجهای آنها هم مساحت سطح را افزایش میدهند و هم آشفتگی ایجاد میکنند که هر دو به افزایش سرعت انتقال حرارت از طریق مبدل کمک میکنند. الگوهای مختلفی وجود دارد که هر کدام خواص منحصر به فرد خود را دارند (شکل 2 یک طرح استاندارد "هرینگ" را نشان می دهد).
یک واشر لاستیکی ناهموار هر صفحه را قاب میکند، به طوری که آب تنها زمانی میتواند در صفحات خاصی جریان یابد که در پشته صفحه فشرده شود. شکل 3 زیر این جریان های جداگانه را به رنگ قرمز و آبی نشان می دهد:
صفحات در یک الگوی سرد-گرم-سرد-گرم چیده شده اند تا اختلاط حرارتی بین هر سیال به حداکثر برسد. یک سیال (قرمز) از سمت راست بالا وارد ورودی خود می شود و به طور متوالی به سمت پایین هر صفحه با شماره زوج جریان می یابد، در حالی که مایع دیگر (آبی) از پایین سمت چپ وارد می شود و به هر صفحه با شماره فرد به بالا پمپ می شود. این سفارش به اپراتورها اجازه می دهد تا به راحتی صفحات را به پشته اضافه یا حذف کنند و به طور موثر ظرفیت انتقال حرارت مبدل حرارتی را در هر زمان افزایش یا کاهش دهند.
واشرها را می توان به گونه ای مهندسی کرد که انواع مختلفی از الگوهای جریان ایجاد شود که بر سرعت انتقال حرارت از طریق مبدل حرارتی تأثیر می گذارد. آنها همچنین تعیین می کنند که دریچه های ورودی یا خروجی به کجا ختم شود، که می تواند برای اهداف نصب مهم باشد. مبدل های حرارتی صفحه ای از جریان مخالف استفاده می کنند، جایی که یک سیال در خلاف جهت دیگری جریان می یابد. جریان موازی جایی است که هر دو سیال در یک جهت حرکت می کنند، اما این رژیم در طراحی صفحات غیر معمول است زیرا صفحات در پیکربندی جریان مخالف بهترین عملکرد را دارند.
شکل 4 نشان می دهد که چگونه از واشرها برای ایجاد ترتیبات جریانی مختلف استفاده می شود.
آرایش سمت چپ و میانی جریان تک گذری را به تصویر می کشد که در آن هر سیال کاری تنها یک بار از دیگری عبور می کند. چیدمان صحیح جریان چند گذری را نشان می دهد، جایی که هر سیال بارها از دیگری عبور می کند و سرعت انتقال حرارت را افزایش می دهد اما به پیچیدگی طراحی نیز می افزاید. بسته به کاربرد، ممکن است یک گذر واحد کافی باشد، اما طرح های چند گذری اغلب زمانی مفید هستند که نرخ جریان هر سیال بسیار متفاوت باشد.
صفحات فقط از واشرهای لاستیکی استفاده نمی کنند. در واقع، انواع خاصی از مبدل های حرارتی صفحه ای وجود دارند که از سیلانت های دیگری استفاده می کنند که مزایای بیشتری را ارائه می دهند. مبدلهای حرارتی لحیمشده صفحهای از مس برای لحیم کاری هر صفحه استفاده میکنند که نه تنها کانالهای سیال پیچیده را تولید میکند، بلکه باعث ایجاد فشار بالا و مقاومت در برابر خوردگی در اندازه کوچک و اقتصادی میشود. مبدل های حرارتی صفحه جوش داده شده مشابه هستند، جایی که کل پشته صفحه به هم جوش داده می شود. آنها برای فشارهای بالا خوب هستند اما متأسفانه نمی توان آنها را تمیز کرد زیرا هر صفحه به صفحه بعدی متصل است. در نهایت، مبدل های حرارتی صفحه نیمه جوش از توالی صفحات جوشی و غیر جوشی استفاده می کنند تا مزایای هر دو طرح واشر و جوش داده شده را فراهم کنند.
معرفی انواع مبدل حرارتی صفحهای
به طور کلی با توجه به ساختار، نوع چینش صفحات، ابعاد مبدل، کارایی و عملکرد آن و در نهایت طریقه نصب مبدل حرارتی صفحهای، این تجهیزات در گروههای مختلفی تقسیم بندی میشوند که در ادامه معرفی میکنیم.
مبدلهای حرارتی صفحهای واشردار
از مهمترین اجزای مبدل حرارتی صفحهای، واشرهای پلیمری هستند که در بین صفحات قرار گرفته و از نشتی سیالات جلوگیری میکنند. از طرفی این صفحات در میان دو قاب فولادی قرار گرفته و توسط پیچومهره سفت میشوند، به همین دلیل به آنها مبدلهای حرارتی صفحهای قابدار نیز میگویند. قسمت حلقوی واشر از ورود سیال به صفحه جلوگیری کرده و آن را به دهانه بعدی میفرستد؛ بخش دیگر واشر نیز سیال را به داخل صفحه هدایت میکند.
این مبدلهای حرارتی تا فشار ۲۵ بار را تحمل کرده و در محدوده دمایی بین ۳۵ تا ۲۲۰ درجه سانتیگراد برای صنایع مختلفی همچون مواد غذایی، HVAC و داروسازی مناسب می باشند. همچنین به دلیل اینکه صفحات بهراحتی برای تعویض و تمیزکردن از هم جدا میشوند، هزینههای تعمیر و نگهداری این نوع مبدلها کاهش مییابد.
مبدلهای حرارتی صفحهای لحیمکاری شده
در این مدل از انواع مبدل حرارتی صفحهای، برای آببندی صفحات از لحیمکاری بهجای واشر استفاده میشود. مهمترین مزایای این نوع مبدل، مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی به دلیل ترکیب فولاد ضدزنگ و لحیمکاری مس و در نهایت کاهش احتمال نشتی است. البته در این روش، امکان تعمیر و تمیزکاری صفحات وجود ندارد. از مبدل حرارتی لحیمکاری شده، در دمای بالای ۲۰۰ درجه سانتیگراد و فشار ۳۰ بار برای کاربردهای تبرید و صنعتی استفاده میکنند.
مبدلهای حرارتی صفحهای جوشی
صفحات این نوع مبدلهای حرارتی با فاصله 5 میلیمتر توسط روش جوشکاری به هم متصل شدهاند. به همین دلیل جابهجایی، تعویض و تمیزکردن صفحات فلزی امکانپذیر نبوده و هزینههای نگهداری و تعمیر مبدل حرارتی صفحهای جوشی بسیار گران خواهد شد. البته استفاده از جوشکاری باعث شده که مبدل فشار تا ۶۰ بار و دمای تا ۳۵۰ درجه را تحمل کند.
از مزایای این مبدلهای حرارتی میتوان به دوام بالای آنها برای انتقال سیالات خورنده یا سیالاتی که به دمای بالا میرسند، اشاره کرد. به همین دلیل از این تجهیزات عمدتاً در سیستمهای تبرید صنایع نفت، گاز و شیمیایی استفاده میکنند.
مبدلهای حرارتی صفحهای نیمه جوشی
این نوع مبدلهای حرارتی صفحهای، ترکیبی از صفحات جوشی و واشردار هستند. در این مدل، ترکیب دوتایی از صفحات به هم جوش داده شده و سپس به صفحات دیگر واشر میشوند. بهگونهای که یکی از گذرگاههای سیال جوشکاری بوده و دیگری واشر میشود.
مزیت مهم مبدلهای صفحهای نیمه جوشی در این بوده که سیالات با دمای بالا و خوردگی زیاد را از طرف صفحات جوش داده شده عبور میدهند، در حالی که از سمت دیگر، سیال معمولیتر گذر میکند. در نهایت میتوان گفت روش تعویض و شستشوی صفحات و همچنین تعمیر مبدل حرارتی صفحهای نیمه جوشی از مبدلهای جوشی بسیار آسانتر و کمهزینهتر است.
مبدل حرارتی صفحهای(Plate heat exchanger) نوعی از مبدلهای حرارتی هستند.
مبدل های حرارتی شامل سه دسته مبدل هستند:
ساختار مبدل حرارتی صفحه ای: شامل پلیت ها یا صفحات استیل یا گسگیت یا واشرهای آب بند و فریم های ابتدا و انتها، پیچ و مهره، میله راهنما، میله نگه دارنده و قطعات دیگر
قطعات اصلی مبدل صفحه ای شامل: دور پلیت ها، گسکت ها یا واشرها قرار میگیرند جهت آبندی و فریم ابتدا و انتها، که ابتدا و انتهای گسگت قرار میگیرند این صفحات بهم مونتاژ میکند و تشکیل مبدل حرارتی صفحه ای را می دهند
کار مبدل صفحه ای،تبادل حرارت هست انتقال حرارت را دارد
مثال: مبدل صفحه ای با پکیج های جدید خانگی و آبگرمکن های قدیمی مقایسه می شود به این صورت که در زمان استفاده از حمام نیاز به پیش گرمایش نیاز ندارد، که یک ساعت قبل آبگرمکن روشن باشد، تا بتوانیم از آب گرم استفاده کنیم، دقیقا مبدل صفحه ای پس تفاوت مبدل صفحه ای و مبدل پوسته و لوله با پکیج های جدید و آبگرمکن های مخزنی قدیم می باشد.
طریقه کار این مبدل حرارتی: در عکسی که مشاهده میکنید، سیال را با فلش های قرمز رنگ و آبی رنگ نشون داده، سیال سرد که آب شهری می باشد از یک کانکشن وارد مبدل شده ودر صفحات بصورت یک در میان وارد می شود، بخاطر طراحی فرم گسگت از یک طرف اجازه ورد آب به صفحات و از یک طرف اجازه ورد را نمیدهد. به همین خاطر یک در میان می باشد
آب سرد یا آب شهری از یک طرف وارد صفحات مبدل میشه و آب داغ با دمای 70،80،100 درجه از دیگ آبگرم یا دیگ بخارمون وارد مبدل شود، با توجه به اینکه ما نمیتوانیم آب با دمای 100 درجه را در حمام استفاده کنیم، چون به ما آسیب می رساند و باید به دمای تعادل برسانیم، که این تعادل دما با مبدل صفحه ای انجام می شود. به این صورت که آب داغ از یک طرف وارد می شود و آب سرد هم از یک طرف، دماها به هم انتقال پیدا می کنند. دماها به هم منتقل می شوند، آب سرد دمای آب گرم را می گیرد و آب گرم دمای آب سرد را میگیرد یک دمای آب متعادل 30 درجه یا 40 یا 50 درجه را داریم .آب خروج پیدا میکند و ما میتونیم ازش استفاده کنیم، آب داغی که دماش از دست داده است مثلا از 80 درجه کم شده به 50 درجه رسیده را استفاده کردیم، دمای خود را به آب سرد داده و آب سرد که دماش متعادل شده را استفاده کردیم آب داغ دوباره باید آب داغ شود، دوباره سیرکوله میشود برمیگرد به دیگ ،دیگ آب داغ میکند برمیگردد به مبدل، یک طرف سیال سیرکوله میشود یک طرف سیال استفاده میشود، یک طرف میشود سیکل مدار بسته که دوباره داغ می شود، یک طرف، سیکل مدار باز که ما استفاده می کنیم و تموم می شود.
کلا کار مبدل همین هست هر سه نوع به همین صورت است
فقط در شرایط های مختلف از این مبدل استفاده می کنند، مبدل های صفحه ای گسگت دار تا یک فشاری رو تحمل میکنند بنابراین وقتی از یک فشاری بالاتر میشود مثلا از فشار 20بار بیشتر میشود و ما فشار 25 بار نیاز داریم، باید سراغ مبدل های پوسته و لوله و مبدل های بریز برویم، این دو مبدل واشر ندارند و تو فشارهای بالا مقاوم هستند، چون واشر درفشارهای بالاو دماهای بالا از بین میرود. پس بنابراین سراغ مبدل های پوسته و لوله و مبدل های بریز می رویم.
مبدل ها در صنایع مختلف استفاده میشوند، برای استحمام، آبگرم حمام، استخر، جکوزی، ساختمان سازی برای صنایع لبنی، پاستوریزه کردن شیر، وقتی میخوایم دمای شیر را به 100 درجه برسونیم، آب داغ وارد میشود شیر هم وارد مبدل میشود، دمای آب داغ به شیر منتقل میشود شیر به یک دمای بالا میرسد میاد بیرون، آب برمیگرده به دمای بالا میرسد
در کارخانجات سیمان برای داغ کردن روغن، در صنایع پتروشیمی، گاز کلیه صنایع نفت و گاز از مبدل صفحه ای استفاده میکنند.
صرفه جویی در مصرف انرژی و راندمان حرارتی زیاد و اشغال فضای کمتر و مزایای فراوان دیگری که در مبدل حرارتی صفحه ای وجود دارد، سبب شده که جایگزین مناسبی به جای مبدل های حرارتی سنتی محسوب شود.
ویژگیهای مهم مبدلهای حرارتی صفحهای چیست؟
به طور کلی هر نوع مبدل صفحهای با توجه به کاربرد، ویژگیهای منحصربهفردی دارد. در اینجا به برخی از مزایای مبدل حرارتی صفحهای اشاره میکنیم:
• این نوع مبدلهای حرارتی صفحهای، بهراحتی بازرسی و تمیز میشوند.
• در صورت نیاز برای بهبود قابلیتهای انتقال حرارت، میتوانید صفحات این مبدل را افزایش دهید.
• به دلیل آشفتگی زیاد در جریان سیالهای سرد و گرم و ضرایب انتقال حرارت، راندمان مبدل بسیار بالا خواهد بود.
• تعمیر مبدل حرارتی صفحهای و تعویض صفحات آن، آسانتر است.
• یک مبدل صفحهای به دلیل عملکرد بالا و فضای کم بین صفحات، سطح انتقال حرارت کمتری نیاز دارد. از این رو معمولاً 20 تا 40 درصد فضای کمتری را نسبت به سایر مبدلهای حرارتی اشغال میکند.
• تبادل حرارت به دلیل فاصله کم بین صفحات، سریعتر انجام میشود.
• به دلیل فضای کم بین صفحات و مقدار کم سیال سرد و گرم ورودی بین آنها، این مبدلها وزن سبکتری دارند.
• با توجه به آشفتگی بالای جریان سیالهای سرد و گرم، رسوب کمتر الگوی صفحات، نقاط تماس زیاد و فاصله کم بین صفحات؛ رسوبگیری کمتری اتفاق میافتد.
• ضرایب انتقال حرارت بالا باعث شده تا در برخی موارد مبدلهای با ابعاد کوچکتر نیز پاسخگو باشند؛ به همین دلیل هزینه کمتری نیاز خواهد بود.
مهمترین کاربردهای مبدل حرارتی صفحهای کداماند؟
همانطور که به آن اشاره کردیم؛ انواع مختلفی از این نوع مبدلها طراحی و تولید میشوند. در واقع طیف وسیعی از دماها و فشارهای متفاوتی توسط مبدلهای صفحهای تحمل شده و با توجه به آشفتگی جریان بسیار زیاد در بین صفحات این مبدلها، تبادل حرارت در آنها با راندمان بسیار خوبی انجام میشود. به همین دلیل در صنایع گوناگونی میتوان از این تجهیزات استفاده کرد که عبارتاند از:
• سیستمهای خنککننده در کندانسور و تبخیرکنندهها
• سیستمهای سرمایشی و گرمایشی برجهای مسکونی، مراکز تجاری و اداری
• سیستمهای انتقال حرارت موتورخانهها
• سیستمهای تبرید و چیلرها
• سیستمهای خنککننده صنایع غذایی
• سیستمهای انتقال حرارت صنایع نفت و گاز
پنج کاربرد مبدل های حرارتی صفحه ای در صنعت تاسیسات ساختمان
مبدل های حرارتی صفحه ای کاربرد فراوان در صنعت ساختمان دارد که عبارتند از:
• تولید آب گرم بهداشتی در ساختمان ها از قبیل هتلها بیمارستانها و غیره
• گرمایش آب استخر و جکوزی
• در گرمایش کف که یکی از روشهای جدید گرمایش ساختمان هاست که دارای صرفه جویی زیادی در مصرف انرژی است.
• در ذوب سریع برف در محوطه ها و رمپ ها و پارکینگ های باز
• در تهویه مطبوع (بخش گرمایش و سرمایش) ساختمان های بلند مرتبه برای زون بندی فشار
استفاده های دیگری نیز از مبدل های حرارتی صفحه ای در صنعت ساختمان میشود.
مزایای استفاده از مبدل صفحه ای برای تامین آب گرم مصرفی
مبدل های حرارتی صفحه ای از نوع آبگرمکن غیر مستقیم و فوری هستند که می توانند نیازهای آب گرم بهداشتی را تامین کنند. مبدلهای حرارتی صفحهای عمدتاً در دو نوع لحیم کاری شده و واشردار تولید می شوند.
نوع مبدل های حرارتی واشردار به دلیل امکان باز شدن صفحه ها دارای مزیت بیشتری هستند. یک مبدل صفحه ای تشکیل شده است صفحات زیادی که در مجاورت یکدیگر قرار گرفتند و فاصله بین این صفحات بین ۳ میلیمتر تا ۵ میلیمتر می باشد جریان سیال گرم کننده و گرم شونده به صورت یک لایه نازک بین صفحات یک در میان حرکت میکند و آب دیگ سریع ،آب مصرفی را گرم میکند.
مبدل های حرارتی صفحه ای دارای مزایایی به شرح ذیل می باشد:
این مبدل ها در مقایسه با سیستم های گرمایش سنتی ( آبگرمکن های مخزن دار استوانهای و منابع دوجداره و منابع کویلی) فضای بسیار کمی را اشغال می کنند.
• مبدل صفحه ای در مقایسه با سیستم های گرمایشی سنتی وزن بسیار کمتری دارند.
• به دلیل فاصله کم بین صفحات حجم سیال فرایندی در مبدل های صفحه ای بسیار کم است.
• صفحات مبدل های صفحه ای از نوع فولاد ضد زنگ می باشد که تغییری در رنگ آب به وجود نمی آورد .
• روی صفحات، موج ها یا شیارهای ( شورون ) وجود دارد که سبب ایجاد جریان های گردابی یا تلاطمی میشود که با قطر هیدرولیکی کوچک سبب افزایش سطح موثر برای انتقال حرارت می شود. از طرفی این موج ها سبب افزایش تکیهگاه مکانیکی می شود و صلبیب به صفحه را افزایش میدهد.
• به سبب ضریب انتقال حرارت بالا و امکان ایجاد جریان معکوس در مبدل صفحه ای دمای نزدیکی بین سیالات گرم کننده و گرم شونده می تواند حدود یک درجه سانتیگراد برسد که درصد بازیافت حرارت را بالا می برد. این خصوصیات سبب می شود که از این مبدل ها به طور وسیعی برای بازیافت حرارت از منابع حرارتی درجه پایین بارند چیلرها و برج خنک کننده استفاده کرد .
• ارتعاشات ناشی از جریان، سر و صدا و خوردگی در این مبدل ها وجود ندارد.
• در مبدل صفحه ای تنها لبه صفحات در معرض هوای آزاد هستند، بنابراین نیازی به عایق کاری ندارند.
• در مبدل صفحه ای به دلیل در هم بودن جریان و عدم وجود نقاط راکد و مرده رسوب کمتر تشکیل می شود.
• تعمیر و نگهداری مبدل صفحه ای بسیار راحت است ، با باز کردن پیچ ها و جدا کردن صفحات امکان تمیز کاری صفحات وجود دارد.
• در مبدل صفحه ای به دلیل سیستم واشر بندی احتمال مخلوط شدن دو سیال گرم کننده و گرم شونده وجود ندارد.
• در مبدل صفحه ای امکان افزایش و یا کاهش سطح انتقال حرارت با افزایش و کاهش تعداد صفحات وجود دارد.
• ضریب کلی انتقال حرارت در مبدل صفحه ای از مبدل های پوسته و لوله حداقل سه برابر بیشتر است.
• در این سیستم آب گرم دائمی و بدون توقف با هر دمایی که مورد نیاز باشد تولید میشود و میتوان به جای تولید آب ۶۰ درجه سانتیگراد آب ۴۰ درجه سانتی گراد تولید کرد که سبب صرفه جویی انرژی تولید رسوب کمتر و صرفه جویی مصرف آب خواهد شد.
• قیمت مبدل های حرارتی صفحه ای نسبت به منابع سنتی بسیار پایینتر می باشد.
گرمایش آب استخر و جکوزی با استفاده از مبدل های حرارتی صفحه ای
یکی از کاربرد های مبدل صفحه ای در ساختمانها گرمایش آب استخر و جکوزی می باشد. میزان بار گرمایی مورد نیاز برای استخرها و جکوزی ها به زمان پیش راهاندازی سیستم مربوط میشود.
گرمایش کف با استفاده از مبدل های حرارتی صفحه ای
یکی دیگر از کاربرد مبدل صفحه ای استفاده از این مبدل ها در سیستم گرمایش کف است، دمای آب دیگ در سیستم آب گرم ۱۸۰ درجه فارنهایت معادل ۸۲ درجه سانتیگراد میباشد و این آب با این دما نمیتواند وارد سیستم گرمایش کف شود. دمای مناسب برای گرمایش کف در حدود ۴۰ درجه سانتیگراد تا ۵۰ درجه سانتیگراد است، بنابراین در این زمینه باید از مبدل صفحه ای استفاده کرد.
ذوب سریع برف در محوطه و رمپ ها و پارکینگ های روباز با استفاده از مبدل های حرارتی صفحه ای
یکی دیگر از کاربردهای مبدل صفحه ای استفاده از این مبدل ها در ذوب سریع برف در محوطه های روباز و یا حتی زمین های چمن مخصوص مسابقه فوتبال می باشد.
در این کاربری ها یک سمت مبدل صفحه ای به دیگ آب گرم متصل است که آب با دمای ۱۸۰ درجه فارنهایت وارد مبدل صفحه ای می شود و با دمای ۱۶۰ درجه فارنهایت از مبدل صفحه ای خارج میشود و به دیگ آبگرم برمیگردد. به سمت دیگر آن آب به همراه محلول اتیلن گلیکول است. معمولاً درصد ترکیب اتیلن گلیکول و آب به دمای محیط وابسته است که به چه میزان در شب این دما به زیر صفر میرود. دمای مناسب آب برای ورود به شبکه لوله کشی ذوب سریع برف در حدود ۱۳۰ درجه فارنهایت می باشد .
کاربرد مبدل های حرارتی صفحه ای در بخش گرمایش و سرمایش ساختمان
علاوه بر گرمایش آب مصرفی، گرم کردن آب استخر ، جکوزی و غیره سیسات مکانیکی و در بخشهای مختلف گرمایش و سرمایش از مبدل های حرارتی صفحهای به طور گسترده استفاده میشود که در این قسمت به موارد مهم آن می پردازیم.
گرم کردن آب رادیاتور ها ، فن کویل ها و هواساز ها توسط بخار
در ساختمان هایی که سیستم حرارت مرکزی آنها بخار می باشد برای گرم کردن آب رادیاتور ها، فن کویل ها یا هواسازها توسط بخار باید از مبدل های صفحه ای استفاده کرد. در این نوع مبدل های حرارتی صفحه ای یک طرف بخار و طرف دیگر آب تغذیه رادیاتور، فن کویل یا هواساز می باشد. دمای آب ورودی به مبدل صفحه ای۱۶۰ درجه فارنهایت و دمای آب گرم خروجی از مبدل صفحه ای ۱۸۰درجه فارنهایت در نظر گرفته می شود. معمولا بهتر است بخار در فشار پایین وارد مبدل صفحه ای شود تا گرمای نهان بیشتری در اثر میعان آزاد شود.
زون بندی ساختمانهای بلند مرتبه برای کاهش فشار وارده به تجهیزات
با توجه به اینکه فشار آب تابع ارتفاع می باشد در ساختمانهای بلند مرتبه فشار آب در لوله ها و تجهیزات نصب شده مثل رادیاتور ، فن کویل و هواساز در طبقات پایین تر از حد مجاز فراتر می رود . از این رو برای جلوگیری از افزایش فشار وارده بر لوله ها و تجهیزات باید ساختمان های بلند مرتبه را به دو یا چند زن تقسیم کرد و افزایش فشار بیش از حد جلوگیری کرد . برای این منظور باید از مبدل های حرارتی صفحه ای استفاده کرد. گفتنی است این سیستم از لحاظ فشار کاملاً تفکیک میشود و سیالهای دوطرف مبدل صفحه ای هیچ ارتباطی با هم ندارند هر طرف از مبدل صفحه ای نیاز به یک منبع انبساط جداگانه دارد.
حفاظت کندانسور چیلر ها به وسیله مبدل های حرارتی صفحه ای
سیستم لوله کشی در برج های خنک کن از نوع سیستم باز میباشد و جریان آب برای خنک شدن در مجاورت هوا قرار می گیرد . آب گرم در بالای برج خنک کن با جریان هوا تماس می یابد و بر اثر تبخیر چند درصد از آن در حدود ۱۰ تا ۱۵ درجه فارنهایت خنک شده و این آب خنک دوباره وارد کندانسور شده تا عملیات جذب گرما را انجام دهد. گرد و غبار های موجود در هوا با آب در برج خنک کن ترکیب و سبب ایجاد لجن و ته نشین شدن در برج خنک کننده می شود. آب وارد کندانسور می شود و سبب ایجاد رسوب در جداره داخلی آنها می شود.
با توجه به راندمان بالای مبدلهای حرارتی صفحهای و نگهداری و تمیزکاری آسان آنها سبب می شود که از این مبدل های حرارتی در حدّفاصل برج خنک کن و سایر قسمت های سیستم تهویه مطبوع از جمله کندانسورها استفاده کرد و در نتیجه کندانسور را در برابر ذرات آلوده کننده محیطی محافظت کرد.
خنک کردن کندانسور چیلر ها با استفاده از آب دریا ، دریاچه و رودخانه ها
می توان از آب دریا، دریاچه و رودخانه ها برای خنک کردن کندانسور چیلرها استفاده کرد. ورود مستقیم این آب به داخل کندانسور چیلر ها مشکلات عدیدهای را ایجاد می کند. برای مثال در آب دریا کلر زیادی وجود دارد که سبب سوراخ شدن و از بین رفتن سریع کندانسور چیلرها میشود، حتی آب دریا استنلس استیل ۳۱۶ را به سرعت سوراخ میکند برای جلوگیری از هرگونه آسیبی از تیتانیوم استفاده کرد. برای این منظور از مبدل صفحه ای از جنس تیتانیوم در حد فاصل بین کندانسور و آب دریا استفاده میکنیم و به این شکل هم آب دریا کندانسور را خنک میکند از طرفی کندانسور در مقابل آسیبهای احتمالی محافظت میشود.
بازیافت حرارت ناشی از گرمای کندانسور چیلر ها
همانطور که می دانیم گرمای زیادی در کندانسور چیلر ها ایجاد می شود که باید این گرما دفع شود، یکی از روش های رفع گرمای کندانسور چیلر ها استفاده از آب و برج خنک کن است. می توان از گرمای موجود در کندانسور چیلر ها برای گرم کردن و پیش گرم کردن آب بهداشتی مورد نیاز استفاده کرد برای منظور می توان از مبدل صفحه ای استفاده کرد. بدین وسیله از هدر رفتن انرژی و پرت آب زیادی که در برج های خنک کن صورت میگیرد، جلوگیری و حرارت موجود در کندانسور ها بازیافت می شود.
کاربرد های مبدل های حرارتی صفحه ای در صنعت
از مبدل صفحه ای در آغاز فقط در صنایع لبنی برای پاستوریزه کردن استفاده میشد در حالی که امروزه از این گونه مبدل صفحه ای در صنایع به طور گسترده استفاده می شود. بخش بزرگی از افزایش کاربرد مبدل های حرارتی صفحه ای به دلیل اهمیت صرفه جویی در مصرف انرژی در سالهای پایانی قرن بیستم روی داد .در این قسمت به کاربردهای مختلف مبدل های حرارتی صفحه ای در صنعت می پردازیم .
صنایع غذایی
صنایع غذایی بخش های مختلفی دارد که از جمله میتوان به فراورده های لبنی ،نوشیدنی ها و روغن های خوراکی اشاره کرد .پاستوریزه کردن مداوم شایعترین روش استفاده در مبدل های حرارتی صفحه ای می باشد. عملیات پاستوریزه کردن شیر شامل عبور از سه مبدل صفحه ای است. ابتدا شیر سرد خام در دمای حدود ۵ درجه سانتی گراد از یک مخزن وارد مبدل صفحه ای بخش میانی میشود. در این مرحله به کمک تبادل حرارت با جریان شیر پاستوریزه شده گرم به دمای ۵۸ الی ۶۸ درجه سانتیگراد میرسد. سپس شیر گرم خام در قسمت راست مبدل صفحه ای به صورت پیوسته تا دمای حداقل ۷۲ به وسیله بخار یا آب گرم داغ خواهد شد. سپس شیر در دمای پاستوریزه شدن و تحت فشار به سمت لوله ای هدایت میشود که قرار است در آن حداقل به مدت ۱۶ ثانیه نگهداری شود . پس از آن شیری که کاملا پاستوریزه شده به قسمت میانی جریان مییابد و در این مرحله حرارت از آن به شیر خام ورودی منتقل می شود و در نتیجه تا دمای ۳۲ الی ۹ درجه سانتی گراد سرد خواهد شد و در نهایت به بخش سرد کننده مبدل صفحه ای که قسمت چپ است رفته و در این مرحله تا دمای 5 درجه یا کمتر به کمک آب سرد چیلر خنک و سپس برای بسته بندی آماده میشود.
صنایع فولاد
در صنایع فولاد برای خنک کردن آب و روغن از مبدل صفحه ای به طور گسترده استفاده می شود .
صنایع شیمیایی
در صنایع شیمیایی برای خنک کردن اسید ها از مبدل صفحه ای استفاده می شود .
مبدل حرارتی صفحه ای در صنعت
امروزه نیاز به تبادل حرارت برای انجام فرآیندهای صنعتی باعث شده است تا مبدل های حرارتی به طور گسترده ای در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
این مبدل ها صفحه ای جدیدترین نسل مبدل های حرارتی عصر حاضر است. تعمیر، نگهداری و تمیزکاری آسان مبدل های حرارتی صفحه ای، دامنه نفوذشان را در تمام صنایع گسترش داده از صنایع غذایی تا صنایع خودروسازی، پتروشیمی، داروسازی، شیشه سازی، کاغذ سازی، تهویه مطبوع، نفت و گاز و صنایع دیگر به خصوص در سیستم های حرارتی مرکزی به جای منابع دوجداره و منابع کویل دار از مبدل حرارتی صفحه ای جهت تهیه آبگرم مصرفی استفاده میشود که جزء مرکزی مهندسی فرآیند حرارتی می باشد همواره پایه مهندسی تأسیسات بوده است.
امروزه نیاز به تبادل حرارت برای انجام فرآیندهای صنعتی باعث شده است تا مبدل های حرارتی به طور گسترده ای در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
این مبدل ها صفحه ای جدیدترین نسل مبدل های حرارتی عصر حاضر است. تعمیر، نگهداری و تمیزکاری آسان مبدل های حرارتی صفحه ای، دامنه نفوذشان را در تمام صنایع گسترش داده از صنایع غذایی تا صنایع خودروسازی، پتروشیمی، داروسازی، شیشه سازی، کاغذ سازی، تهویه مطبوع، نفت و گاز و صنایع دیگر به خصوص در سیستم های حرارتی مرکزی به جای منابع دوجداره و منابع کویل دار از مبدل حرارتی صفحه ای جهت تهیه آبگرم مصرفی استفاده میشود که جزء مرکزی مهندسی فرآیند حرارتی می باشد همواره پایه مهندسی تأسیسات بوده است.
مزایا و معایب مبدل های حرارتی صفحه ای
مبدل های حرارتی صفحه ای به دلیل طراحی های کوچک و در عین حال همه کاره خود به طور گسترده در صنعت استفاده می شوند. در زیر برخی از مزایای استفاده از مبدل حرارتی صفحه ای نسبت به مبدل حرارتی پوسته و لوله همیشه محبوب وجود دارد:
مبدل های صفحه ای معمولاً ضریب انتقال حرارت بیشتری دارند، زیرا سطح تماس بیشتری بین سیالات دارند
آنها اندازه کوچکی دارند که به فضای نگهداری کمی نیاز دارد
نگهداری، تعمیر و سرویس آنها آسان است
با این حال، برخی از معایب قابل توجه وجود دارد که نتیجه مستقیم ساخت آنها است:
واشرها در صورت فشرده شدن بیش از حد مشکل ایجاد می کنند، زیرا می توانند پیچ خورده و باعث نشتی در سیستم شوند. آنها همچنین نسبت به صفحات حساس تر به دما هستند، بنابراین نمی توان از دمای بالای سیال برای خطر آسیب رساندن به مواد واشر استفاده کرد.
مسیرهای صفحه باریک به شدت فشار جریان را کاهش می دهد و به نیروی پمپ اضافی نیاز دارد
دو سیال با اختلاف دمای زیاد در مبدل صفحه ای انرژی را به خوبی در مبدل پوسته و لوله انتقال نمی دهند.
آنها تمایل دارند گرما را به محیط اطراف پخش کنند که باعث کاهش کارایی آنها می شود
مشخصات، معیارهای انتخاب، و برنامه های کاربردی مبدل حرارتی صفحه ای:
مبدل حرارتی صفحه ای در اندازه ها، شکل ها و قیمت های مختلف موجود است. این مقاله به خریداران کمک می کند تا مشخصات مورد نیاز برای پروژه های خود و نحوه انتخاب مبدل حرارتی صفحه ای مناسب را با استفاده از این مشخصات تعریف کنند.
اولین پارامترهایی که باید مشخص شوند، ویژگی های برنامه هستند، مانند:
نوع سیالات مورد استفاده (آب، روغن، مبرد و غیره)
دمای هر مایع ورودی
نرخ هر جریان (واحد gal/min یا L/min)
در مرحله بعد، نوع انتقال حرارت مورد نظر (گرمایش/سرمایش/تعادل کردن) را تعریف کنید و جهتی را که ورودی یا خروجی ها باید در آن قرار گیرند، تعیین کنید. با دانستن این حقایق، تامین کنندگان می توانند از معادلاتی برای تعیین ضریب انتقال حرارت مورد نیاز استفاده کنند، که مقدار آن در نهایت تعیین می کند که چه تعداد صفحه مورد نیاز است، از چه موادی باید استفاده شود و از چه ترتیبی باید در طراحی نهایی استفاده شود.
در مرحله بعد، یک نقطه قیمت مناسب را از بودجه خود تعیین کنید و با تامین کننده خود صحبت کنید تا ببینید آیا هر یک از اقلام موجودی آنها با نیازهای شما مطابقت دارد یا خیر. صدها گزینه برای انتخاب وجود دارد، بنابراین به احتمال زیاد مبدل حرارتی سبک صفحه ای مناسب با تحقیق کافی خود را نشان می دهد.
کاربردهای بالقوه زیادی برای مبدل های حرارتی صفحه ای وجود دارد. برای نام بردن تنها چند مورد، آنها را می توان در پاستوریزه ها، تولید نوشیدنی، اتصال دهنده ها بین چیلرها، بویلرها و برج های خنک کننده و سایر کاربردهای مهندسی فرآیند استفاده کرد. آنها سیستم های ظریف و مدولار هستند که انتقال حرارت عالی را در کسری از اندازه برخی دیگر از طرح های سنتی ارائه می دهند. اگر فضا باید به حداقل برسد و قابلیت باید به حداکثر برسد، مبدل حرارتی صفحه ای را در نظر بگیرید.
طریقه نصب مبدل حرارتی صفحهای
پس از خرید مبدل حرارتی صفحهای نوبت به نصب آن در مکان موردنظر میرسد. به این نکته توجه داشته باشید که برای نصب این نوع مبدلهای حرارتی، باید طبق دستورالعمل اجرایی و همچنین دفترچه راهنمای تولیدکننده مبدل، بهصورت قدمبهقدم پیش بروید. به طور کلی در هر نوع مدل، مواردی همچون روش قراردادن صفحات، گشتاور مجاز، ترتیب سفت نمودن پیچها و در نهایت توالی قرارگیری اجزای مبدل حرارتی صفحهای با هم متفاوت خواهد بود.
اما به طور خلاصه باید نکات زیر را در مورد طریقه نصب مبدل حرارتی صفحهای در نظر بگیرید:
• مسیر آب گرم شونده و گرمکننده باید خلاف جهت هم باشند.
• برای نصب مبدلهای حرارتی بزرگتر از پایههای مناسب استفاده کنید.
• برای جلوگیری از ارتعاش و لرزش مبدل حرارتی، در زیر پایهها لرزهگیر قرار دهید.
• پیچها را بیش از اندازه سفت نکنید.
• مبدل را به پایه و محل نصب آن جوشکاری نکنید.
• برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار در سیستم از شیر اطمینان در مسیرهای آب گرمکننده و گرم شونده استفاده کنید.
• احتمال تجمع رسوب در مبدلهایی که بهصورت افقی نصب میشوند، بالا میرود.
آرکا تجهیزصدر سازنده مبدل حرارتی و تامین کننده تجهیزات تاسیساتی شامل:
مبدل، سختی گیر، چیلر، برج خنک کننده، انواع بویلر و ...
طراحی مبدل وطراحی و اجرای موتورخانه و...
هزینه خرید مبدل حرارتی صفحهای چقدر است؟
به طور کلی قیمت مبدل حرارتی صفحهای به عوامل مختلفی همچون تعداد صفحات، جنس صفحات، ابعاد مبدل، نوع مبدل حرارتی (لحیمکاری شده، واشردار، جوشی و نیمه جوشی) و در نهایت سایر اجزای مبدل حرارتی صفحهای بستگی دارد.
به همین دلیل و با توجه به نوسانات نرخ ارز در بازار برای اطلاع از قیمت دقیق این محصولات و شرایط فروش مبدل حرارتی صفحهای با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سؤالات متداول
انواع مبدل حرارتی صفحهای کداماند؟
انواع متنوعی از مبدلهای حرارتی صفحهای از جمله واشردار، جوشی، لحیمکاری شده و... با توجه به نیاز صنایع مختلف و بر اساس معیارهایی همچون دما، فشار، نوع سیال و مسائل مربوط به تعمیر و نگهداری طراحی و تولید میشوند.
مزایای مبدل حرارتی صفحهای چیست؟
از مهمترین مزایای این نوع مبدلهای حرارتی میتوان به راندمان بسیار بالا، فضای کم، وزن سبک، تبادل حرارتی سریع، رسوبگیری کم و تعمیر و نگهداری بسیار آسان اشاره کرد. همان طور که در بالا ذکر شد مبدل های صفحه ای نوعی از مبدل های حرارتی هستند که این مبدل های حرارتی، خود شامل مزایا می باشند. برای کسب اطلاعات در زمینه مزایای مبدل حرارتی می توانید به صفحه مربوطه مراجعه نمایید.
از مبدلهای حرارتی صفحهای در کجا استفاده میکنند؟
به طور کلی استفاده در سیستمهای تبرید و چیلرها، سیستمهای خنککننده در کندانسور و تبخیرکنندهها، انتقال حرارت در موتورخانهها و سیستمهای سرمایشی و گرمایشی ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری و کارخانهها از مهمترین کاربردهای مبدل حرارتی صفحهای به شمار میروند.
چگونه مبدلهای حرارتی صفحهای را نصب کنیم؟
طریقه نصب مبدل حرارتی صفحهای به روش تولید این مبدلها توسط کارخانه و شکل قرارگیری صفحات در کنار هم (افقی یا عمودی) بستگی دارد. در نهایت میتوانید مشخصات و نحوه نصب مبدل را از شرکت سازنده سؤال کرده یا در دفترچه راهنمای دستگاه مشاهده کنید.
قیمت مبدل حرارتی صفحهای چقدر است؟
قیمت مبدلهای حرارتی صفحهای به عوامل مختلفی همچون تعداد صفحات، ابعاد مبدل، جنس صفحات، نوع مبدل و نوسانات بازار بستگی دارد. از این رو اگر قصد خرید مبدل حرارتی صفحهای دارید، برای دریافت قیمت بهروز و شرایط فروش مبدل حرارتی صفحهای با کارشناسان ما تماس بگیرید.
از کجا مبدلهای حرارتی صفحهای بخریم؟
شرکت فنی و مهندسی آرکا تجهیز صدر یکی از معتبرترین و بزرگترین شرکتهای فعال در زمینه تولید مبدل حرارتی صفحهای مطابق با استانداردهای روز دنیا است. شما میتوانید متناسب با نیاز خود این محصولات را سفارش دهید.
سخن پایانی
در متن بالا تلاش کردیم؛ تمام اطلاعات ضروری در مورد نحوه عملکرد، کاربرد و انواع مختلف مبدلهای حرارتی صفحهای را برای شما بیان کنیم. به طور خلاصه میتوان این گونه بیان کرد که این نوع مبدلها وظیفه انتقال انرژی بین دو سیال بدون مخلوطشدن آنها با هم را برعهده دارند. یک مبدل صفحهای از چندین صفحه موازی روی هم قرار گرفته، تشکیل شده است؛ بنابراین کانالی ایجاد شده که سیالات سرد و گرم از آن گذر میکنند. البته این سیستم در عین سادگی در ساخت، طراحی و عملکرد پیچیدهای دارد.
اگر تجربهای در مورد استفاده از انواع مبدل حرارتی صفحهای دارید، بسیار خوشحال خواهیم شد که نظرات خود را در مورد عملکرد آنها با ما در میان بگذارید. همچنین در صورت داشتن هرگونه سؤال در مورد خرید مبدل حرارتی صفحهای میتوانید آن را با کارشناسان بخش فروش شرکت مطرح کنید.