مبدل‌های حرارتی به عنوان تجهیزات ضروری، جایگاهی مهم در کارخانجات صنایع غذایی دارند و در ارتقای کیفیت، ایمنی و ماندگاری محصولات نقشی اساسی ایفا می‌کنند. مبدل انتقال حرارت با عملکردی دقیق و کارآمد، در فرآیندهای مختلفی از جمله گرم کردن، خنک کردن، پاستوریزاتور، استریل کردن و تغلیظ مواد غذایی به کار گرفته می‌شوند .این دستگاه‌ها با تبادل حرارتی بین دو سیال، دمای آنها را به سطح مطلوب می‌رسانند و در حفظ کیفیت، طعم و ارزش غذایی محصولات نقش بسزایی دارند.

لیست صنایع غذایی 

  • •  صنایع لبنیات: تولید محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و کره.
  • •  صنایع نان و غلات: تولید نان، غلات، ماکارونی و سایر محصولات غلات.
  • •  صنایع نوشیدنی: تولید نوشیدنی‌ها نوشابه، آبمیوه و سایر نوشیدنی‌ها.
  • •  صنایع قند و شکر: تولید شکر، شربت و سایر محصولات شیرین‌کننده.
  • •  صنایع روغن و چربی: تولید روغن‌های گیاهی، کره و سایر روغن‌های خوراکی.
  • •  فرآوری مواد غذایی: تبدیل محصولات خام کشاورزی به محصولات غذایی آماده برای مصرف. این فرآوری می‌تواند شامل فعالیت‌هایی مانند تمیز کردن، برش، پخت، انجماد، کنسرو کردن و بسته‌بندی باشد.

کاربرد مبدل حرارتی در صنایع غذایی 

مبدل حرارتی کاربردهای بسیار متنوعی در این صنایع دارد. در اینجا به برخی از مهم‌ترین کاربردهای آنها اشاره می‌کنم:

پاستوریزاتور و استریلیزاسیون

یکی از مهم‌ترین کاربردهای مبدل پاستوریزاتور در صنایع غدایی، پاستوریزه کردن شیر، آبمیوه، نوشیدنی‌ها و سایر محصولات غذایی است. پاستوریزاتور به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن با حرارت دادن محصول به دمای مشخص برای مدت زمان معین، میکروارگانیسم‌های(باکتری، ویروس و...) مضر از بین می‌روند. این امر به افزایش ماندگاری و سلامت مواد غذایی کمک می‌کند.
استریلیزاسیون فرآیندی مشابه پاستوریزاسیون است، اما در دمای بالاتر و به مدت زمان طولانی‌تر انجام می‌شود تا تمام میکروارگانیسم‌ها، از جمله باکتریها، از بین بروند. مبدل انتقال حرارت برای استریلیزه کردن شیر، کنسروها، کمپوت‌ها و سایر مواد غذایی بسته‌بندی‌شده استفاده می‌شوند. 

جهت آشنایی بیشتر درباره این مدل مبدل و فرآیند مذکور به صفحه تولید مبدل پاستوریزاتور مراجعه کنید.

گرم کردن و خنک کردن

مبدل‌ها برای گرم کردن و خنک کردن مواد غذایی در مراحل مختلف فرآوری نیز به کار می‌روند. به عنوان مثال، از آن‌ها می‌توان برای گرم کردن شیر قبل از هموژنیزاسیون، خنک کردن آبمیوه قبل از بسته بندی، یا گرم کردن سس قبل از پر کردن ظروف استفاده کرد.

تغلیظ کردن

مبدل انتقال حرارت برای تغلیظ آبمیوه‌ها، شیر، سوپ‌ها و سایر مایعات غذایی نیز کاربرد دارند. در این فرآیند، بخشی از آب موجود در مایع تبخیر می‌شود و محصول نهایی غلیظ‌تر می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده، از مبدل‌ها در صنایع غذایی برای مصارف دیگری مانند ذوب کردن چربی‌ها، کریستالیزه کردن شکر و ژل‌سازی نیز استفاده می‌شود.

کاربرد مبدل پاستوریزاتور برای تغلیظ و گرم کردن و خنک سازی در صنایع غذایی

مبدل انتقال حرارت علاوه بر استفاده در کارخانه های مواد غذایی در صنایع دیگری نیز کاربرد دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه کاربرد مبدل حرارتی مراجعه کنید.

اهمیت استفاده از مبدل حرارتی در صنایع غذایی

از آنجایی که مبدل‌ های انتقال حرارت به بهبود کارایی و کیفیت محصولات غذایی کمک می‌کنند. وجود آن در کارخانجات مواد غذایی اهمیت فراوانی دارد. برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از مبدل حرارتی در کارخانه های مواد غذایی عبارت است از:

  1. 1. افزایش راندمان و کارایی: مبدل‌ها به طور موثری گرما را بین دو سیال منتقل می‌‌کنند، که به نوبه خود می‌تواند به کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های عملیاتی کمک کند.
  2. 2. بهبود کیفیت محصول: به طور دقیق و یکنواخت مواد غذایی را گرم یا خنک می‌کنند، که به حفظ کیفیت و طعم محصول کمک می‌کند.
  3. 3. افزایش ایمنی مواد غذایی: از مبدل حرارتی صنعتی برای از بین بردن میکروارگانیسم‌های مضر از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها استفاده می‌شود که به افزایش ایمنی مواد غذایی و افزایش ماندگاری محصول کمک می‌کند.
  4. 4. تطبیق پذیری: مبدل‌ها را می‌توان در طیف گسترده‌ای از کاربردها و با انواع مختلف مواد غذایی استفاده کرد.
  5. 5. سهولت تمیز کردن و نگهداری: مبدل‌های صنعتی به طور کلی طراحی ساده‌ای داشته و شستشو و رسوب زادیی مبدل حرارتی نسبتا آسان است.
     

انواع مبدل حرارتی مورد استفاده در صنایع غذایی

رایج ترین نوع مبدل‌های حرارتی مورد استفاده در صنایع غذایی عبارتند از:

مبدل‌ پوسته و لوله

این نوع مبدل حرارتی متداول ترین نوع مورد استفاده در صنایع غذایی است. آنها برای انتقال حرارت بین دو سیال، استفاده می‌شوند. در مبدل پوسته و لوله، سیال گرم یا سرد از طریق لوله‌هایی که در داخل پوسته قرار دارند، جریان می‌یابد. سیال دیگر که وظیفه‌ی تبادل حرارت با سیال درون لوله‌ها را دارد، در فضای پوسته اطراف لوله‌ها جریان می‌یابد. گرمای سیال گرم از طریق دیواره لوله به سیال سرد منتقل می‌شود.

 مبدل حرارتی صفحه ای

در این نوع مبدل‌ها، سیالات گرم و سرد از طریق کانال‌های باریکی که توسط صفحات نازک فلزی از هم جدا شده‌اند، جریان می‌یابند. این صفحات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که سطح تماس را به حداکثر برسانند و انتقال حرارت را بین سیالات افزایش دهند. از این مبدل برای پاستوریزاتور، استریلیزاسیون، گرم کردن و سرد کردن و... در کارخانه های مواد غذایی استفاده می شود.

مبدل هواخنک

مبدل‌  حرارتی خنک کننده در صنایع غذایی برای کاهش دمای سیالات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فرآیند خنک سازی به حفظ کیفیت، طعم و بافت مواد غذایی کمک می‌کند و از فساد زودهنگام آنها جلوگیری می‌کند.

راهنمای انتخاب بهترین مبدل برای صنایع غذایی

انتخاب مبدل مناسب برای یک کاربرد خاص در صنایع غذایی به عوامل مختلفی بستگی دارد. در اینجا چند نکته کلیدی برای انتخاب بهترین مبدل برای نیازهای شما آورده شده است:

  1. 1. نوع سیال: اولین قدم تعیین نوع سیالی است که باید گرم یا خنک شود. این امر بر نوع مبدل و متریال ساخت آن تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، برای سیالات خورنده مانند اسیدها، به مبدلی از جنس استیل ضد زنگ نیاز دارید.
  2. 2. ظرفیت گرمایشی: میزان گرمایی که باید توسط مبدل منتقل شود، ظرفیت گرمایشی مورد نیاز را تعیین می‌کند. 
  3. 3. محدوده دمایی: دمای ورودی و خروجی سیال برای هر دو سیال گرم و سرد باید مشخص شود. این امر به انتخاب مبدلی با محدوده دمایی مناسب کمک می‌کند.
  4. 4. فشار کاری: حداکثر فشار قابل تحمل مبدل باید بیشتر از فشار کاری سیستم شما باشد.
  5. 5. ابعاد و وزن: فضای موجود برای نصب مبدل را در نظر بگیرید و مطمئن شوید که وزن آن برای سازه شما قابل تحمل است.
  6. 6. هزینه: مبدل‌ها در طیف وسیعی از قیمت‌ها موجود هستند. بودجه خود را تعیین کنید و به دنبال مبدلی باشید که بهترین کیفیت و راندمان بالا را ارائه می‌دهد.
  7. 7. برند و خدمات پس از فروش: انتخاب برندی با شهرت خوب و خدمات پس از فروش قابل اعتماد مهم است.
  8. 8. سفارشی سازی: در برخی از کاربردها ممکن است به ویژگی‌های اضافی مانند شیر اطمینان، نشانگر دما یا سیستم کنترل خودکار نیاز داشته باشید.
  9. 9.گواهی نامه ها: اطمینان حاصل کنید که مبدل دارای استاندارد یا گواهی نامه‌های لازم برای کاربرد مورد نظر شما مانند  ASME، TEMA باشد.

  گروه صنعتی آرکا تجهیز صدر 

با سال‌ها تجربه در زمینه طراحی و ساخت انواع مبدل‌های حرارتی، بهترین سازنده مبدل حرارتی در ایران است. این شرکت طیف گسترده‌ای از مبدل‌های صنعتی را برای کاربردهای مختلف در صنایع غذایی ارائه می‌دهد. برای سفارش و طراحی انواع مبدل حرارتی در مشهد به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.